WordPress site yedek alma, web sitesi sahiplerinin çeşitli durumlarda ihtiyaç duyabileceği ve bilinmesi gereken bir işlemdir. WordPress site taşıma sürecinde, yapacağınız önemli bir değişiklik için önceden yedek alarak önleminizi almak istediğinizde ve sitenizi sağlıklı çalıştığı bir tarihe geri döndürmeye ihtiyaç duyduğunuzda WordPress site yedeği kurtarıcınız olur.
WordPress Yedek Alma İşlemi
Neden WordPress Site Yedeğini Almaya Gerek Var?
Internet üzerindeki birçok site, veri kaybına ve hizmet kesintilerine karşı savunmasız durumdadır. Aşağıdaki gibi senaryolardan biri yedek almadığınız bir sitenizin başına geldiği takdirde ciddi sıkıntılar yaşayabilirsiniz:
- Siteniz hacklenebilir ve içindeki değerli veriler bilgisayar korsanları tarafından çalınabilir.
- Hosting firmanız saldırıya uğrayabilir ve bu işin ucu da dolaylı yoldan sizin verilerinize dokunabilir.
- Birçok hosting firması hesabınızı sonlandırma ve içindeki verilerinizi silme hakkını saklı tutar.
Yukarıdaki senaryolar ve türevleri, ”neden WordPress sitemin yedeğini almalıyım?” sorusuna cevap niteliğindedir. Güncel bir site yedeği, bu senaryolardan sizi en az kayıpla çıkaracaktır.
Yukarıdaki listede bulunan hacklenme gibi olasılıklara baktığımızda, WordPress yedek alma işleminin WordPress güvenliği için de oldukça önemli olduğunu görebiliyoruz. Yeteri kadar güvenlik önlemine sahip olmayan bir site için yedek, son çıkış noktası olacaktır.
Piyasada, kullanıcıları ”WordPress yedek alma nasıl yapılır?” sorusunun detaylarından kurtarmak için pek çok WordPress yedek alma eklentisi bulunmaktadır. Bu makaleyi, UpdraftPlus WP yedek alma eklentisi üzerinden anlatacağım. Kendisi en iyi WordPress eklentileri arasında bulunan ve işini iyi yapan bir eklentidir.
WordPress Yedek Alma Eklentisi UpdraftPlus ile Site Yedeğini Alma [Otomatik]
Başlamadan önce, UpdraftPlus eklentisini sitenize yükleyip etkinleştirmeniz gerekmekte. Bu işlemi yönetici panelinden kolayca yapabilirsiniz. Eğer sorun yaşıyorsanız ”WordPress Nasıl Kullanılır?” rehberimde eklenti kurulumu bölümünü inceleyebilirsiniz.
UpdraftPlus Ayarları
Eklentiyi sitenize kurup aktifleştirdikten sonra, yönetici panelinizden ”Ayarlar>>UpdraftPlus Yedekleri” kısmına, geldiğiniz eklenti panelinden de ”Ayarlar” sekmesine gelmemiz gerekiyor. Burası WordPress yedek alma ayarlarımızı yapacağımız bölüm.
Bu bölümden ”dosya yedekleme sıklığı, veritabanı yedekleme sıklığı ve uzak depolama seçimi” gibi ayarlamaları yapabiliyoruz. Hangi ayarları seçeceğimiz tamamen sitenize bağlı bir durum.
Örneğin, sitenize haftada 1-2 makale atan biriyseniz haftalık ya da ”2 haftalık” yedeklemeleri seçebilirsiniz. Tam tersi günde 3-4 makale atan biriyseniz ”günde 1” gibi aralıklar seçebilirsiniz.
Yedekleme zaman aralıklarından sonra sırada yedeklerin barınacağı servisi seçmek var. Burada sitenizin FTPsi, Google Drive, Dropbox, Microsoft One Drive gibi seçenekler sunulmuş.
Yedekleri kendi sitenize yüklediğiniz FTP gibi seçenekler haricinde karşılaştırmayı size bırakıyorum ancak yedekleri kendi sitenizde tutmakla ilgili akılda tutulması gereken bir durum var: Siteniz herhangi bir hack saldırısına uğradığında ya da bir şekilde dosyaları silindiğinde, silinen bu dosyalar arasında yedeğiniz de olacaktır. Kısacası kendi oturduğunuz dalı kesmek gibi bir şey.
Bu sebepten dolayı pek çok büyük şirket yedeklerini uzak bir sunucuda (Google Drive, Dropbox, OneDrive vb.) tutar. Bu sitelerin hacklenmesi oldukça zor olduğu için yedekleriniz güvende kalacaktır.
Örnek olması açısından Dropbox servisini seçerek kurulumu onunla tamamlayacağım. Diğer servisler de benzer adımlarla kurulacaktır.
UpdraftPlus – DropBox Entegrasyonu
İlk olarak DropBox logosuna tıklayıp WordPress site yedeklerini barındırma servisimizi seçiyoruz. Bunu yaptığınızda aynı sayfada DropBox sekmesi açılacaktır. Oraya dokunmadan önce sayfanın en altına inip değişiklikleri kaydet diyoruz (Yedekleme aralıklarını doğru ayarladığınızdan emin olun).
Değişiklikleri kaydet dedikten sonra ekranınıza aşağıdaki gibi bir uyarı gelecektir. Uyarıdaki linke tıklayıp devam ediyoruz.
Linke tıkladığınızda DropBox hesabınıza giriş yapabileceğiniz bir ekrana atanacaksınız. Burada DropBox hesabınıza giriş yaptıktan sonra karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecek. Burada UpdraftPlus sizden Dropbox’ı yedekleme için kullanma izni istiyor, ”allow” deyip devam ediyoruz.
İşte bu kadar. Aşağıdaki turuncu ekranı gördüyseniz WordPress yedek alma işlemini UpdraftPlus eklentisi ile tamamladınız demektir. Son olarak ”Complete Setup” butonuna basıp kurulumu tamamlamanız gerekiyor.
UpdraftPlus – Yedek Kapsamı
Yedekleme sıklığını ve barındırma servisini ayarladığımız sayfada yedeğin kapsamını da ayarlayabiliyorsunuz. Aslında bu kısmı olduğu gibi bırakmanızda pek bir sorun yok, ben sadece kapsam ile ilgili sizi bilgilendirmek istedim.
UpdraftPlus ile WordPress site yedek alma işlemi yaptığınızda, ayarlar sayfasında da görebileceğiniz gibi ”temalar, eklentiler ve diğer yüklemeler” için yedek almış oluyorsunuz. Yani ekstradan ”WordPress tema yedek alma, WordPress eklenti yedek alma, WordPress full yedek alma, komple yedek alma” gibi detayların kafanıza takılmasına gerek yok.
WordPress Yedek Alma Eklentisi UpdraftPlus ile Site Yedeğini Alma [Elle]
Yukarıdaki anlatımda WP site yedek alma işlemini otomatik bir şekilde ayarlamayı öğrendiniz. Eğer o yöntemi tercih ettiyseniz, ayarladığınız aralıklarda site yedekleriniz otomatik olarak alınacak ve seçtiğiniz depolama servisinde saklanacak.
Ancak kimi zaman elle yedek almanız gerekebilir. Makalenin başlarında bahsettiğim yedek alma sebeplerinden biri olan ”yapacağınız bir değişiklik için önceden önlem almak” buna örnek olabilir.
Bu gibi durumlarda yedek almak için UpdraftPlus paneline geliyoruz (Yönetici paneli>>Ayarlar>> UpdraftPlus yedekleri). Geldiğimiz sayfada ”Şimdi Yedekle” butonuna basıyoruz.
Daha sonra karşınıza basit bir ayar sekmesi gelecek, burayı olduğu gibi bırakıp devam edebilirsiniz ancak spesifik birkaç ayar yapmak isterseniz yapın (yedekleri uzak sunucuda değil de kendi sunucunuzda tutmak gibi).
Ayarları yapıp ”şimdi yedekle” dediğinizde işlem başlayacaktır. Aynı sayfadan ilerlemeyi takip edebilirsiniz.
Yedekleme işlemi tamamlandığında bulunduğunuz sayfada ”Mevcut yedeklemeler” başlığı altında yedeklerinizi görebileceksiniz. Buradan geri yükleme işlemlerini vs. yapabilirsiniz. Böylelikle WordPress yedek geri yükleme konusuna da basitçe değinmiş oldum, sonraki adımda daha kapsamlı bir biçimde değineceğim.
UpdraftPlus Eklentisi ile WordPress Yedek Geri Yükleme İşlemi
WP site yedek alma işlemini hem manuel hem otomatik olarak ele aldım. Artık yedek alma işlemlerini programlamak istediğinizde yahut istediğiniz anda yedek almak istediğinizde bunu rahatça yapabilirsiniz. Peki, olası bir istenmeyen durumda bu yedekleri nasıl geri yükleyip sitenizi eski haline döndüreceksiniz?
Eğer WordPress siteniz hacklendiyse veya zarar gördüyse, her şeyi silip sıfırdan bir başlangıç yapmak en iyisidir. Böyle bir durumda (UpdraftPlus yedeğinizin olduğunu varsayıyorum) sitenizdeki her şeyi silip WordPress’i sıfırdan kurarak başlayabilirsiniz.
Temiz bir başlangıç yapmak istediğiniz siteye WordPress’i tekrardan kurduktan sonra, UpdraftPlus eklentisini sitenize tekrardan yükleyin.
Daha sonra ”Wordpress paneli>> Ayarlar >> UpdraftPlus Yedekleri” yolunu izleyin. Bu kısımda ”Diğer görevler” başlığı karşısında bazı seçenekler göreceksiniz.
- Yedek dosyaları yükle
- Yerel klasördeki yeni yedek paketlerini tara
- Uzak depolama alanını tara
Eğer yedeğiniz bilgisayarda yüklüyse ”Yedek dosyaları yükle” seçeneği ile işlemi kolayca tamamlayabilirsiniz. Onun dışında yedeğinizi yerel klasöre yani sitenizin sunucusuna eklediyseniz ”yerel klasördeki yeni yedek paketlerini tara” diyebilirsiniz ancak sıfırdan başlangıç yaptığınız için tarama başarısız olacaktır. Ek olarak, siteniz bir saldırıdan çıktıysa ancak ona rağmen sunucunuzda yedekler duruyorsa, o yedekleri kullanmak pek sağlıklı değildir çünkü içinde zararlı kodlar ve yazılımlar barındırıyor olabilir.
”Uzak depolama alanını tara” seçeneği ise otomatik yedeklemeleri anlatırken kullandığım seçenek. Eğer yedeklemenizi uzak depolama alanlarından birine yaptıysanız bu seçeneği seçmeniz gerekiyor ancak öncesinde birkaç işlem var:
- UpdraftPlus panelinden ”Ayarlar” sekmesine geçin ve yedekleme yaparken hangi servisi kullandıysanız o servisi seçin (ben DropBox kullandığım için DropBox seçeceğim).
- Daha sonra sayfanın en altına inip ”Değişiklikleri Kaydet” butonuna basın ve tıpkı otomatik yedek alma işleminde anlattığım gibi DropBox kurulumunu tamamlayın.
- Son olarak tekrar ”Yedekle / Geri Yükle” sekmesine dönün.
Şimdi ”Uzak depolama alanını tara” butonuna basabiliriz. Uzak depolama alanında tuttuğunuz yedekleri, ”Mevcut yedeklemeler” başlığı altında göreceksiniz.
Burada yedek bulunursa aşağıdaki gibi göreceksiniz, geri yüklemek istediğiniz yedeğin karşısındaki ”Geri Yükle” butonuna tıklayarak WP yedek geri yükleme işlemine geçebilirsiniz.
Butona bastığınız WordPress yedek geri yükleme işleminin detaylarını halletmeniz gerekecek. Karşınıza gelen ekrandan geri yüklemek istediğiniz kısımları seçin ve sonraki adımları tamamlayın. (Bu ekrandaki seçeneklerden görebileceğiniz gibi UpdraftPlus yedeklemesi oldukça kapsamlı, ”WordPress mySQL yedek alma, WordPress cPanel yedek alma” gibi ekstra işlemlere gerek yok.)
Bu son kısımla birlikte ”Wordpress site yedekleme nasıl yapılır?, WordPress yedek geri yükleme işlemi nasıl yapılır?” gibi soruların cevabını efektif bir şekilde öğrenmiş oldunuz. Artık WordPress sitenizin yedeğini alarak istenmeyen ve önlem alınmak istenen durumlarda geri yükleyebilirsiniz. Böylece, global ekonomiye yılda 1.7 trilyon dolar zarar veren hack saldırıları ve kesintiler için ciddi bir önlem almış olursunuz.
UpdraftPlus ile ilgili daha detaylı bilgileri kendi web sitelerinden bulabilirsiniz: https://updraftplus.com
